Una storia da rid, ca piašèva a padre Paolo

Le comiche nelle stalle di una volta

Mai pü ma saresi spetàd da tirà a la larga una cosa che mè šia la m’eva cüntad trentadü ani fa!

Al fato l’è che i aniversari i van ricurdadi e quand fin da picinìn ta gh’è in dal cör una persuna, s’l’è no incö l’è dumàn, titorla midarla bastirla veñ un bel mument che al discurs al casca lì. Al libretìn “Gente della Bassa” l’evi scrit par catà sü un po’ ‘d franchi da mandàgh a padre Paolo che l’era adrè a trà ‘n pè una scola elementar in Bangladesh. Ieru una quarantina da stori quasi tüti in dialet e cun qualche futugrafia da chi tempi là: l’era piašüd a un bel po’ ad gent, ma evi mai savüd che fra quei che püsè s’è divertid a legg gh’è stai propi padre Paolo.

Il dialetto sul "Cittadino": le comiche in d'la stala. Video di Pierluigi Cappelletti

Ben, l’oltar dì ma fermi sul piasal dla ceša e trövi Virginia. L’era püsè d’un an che ma capitèva pü da vedla: da quand mè mama dal ricovar l’è pasada là in volt, vo pü tüti i dì a Sena. Fem du parol e cume al solit Virginia la ma numina so šìu padre Paolo. Al nost misiunàri l’èra par mi un sant’om e ani fa nüm “Amici di padre Paolo” l’evam ütàd in tanti manèr. Parla ti che parli anca mi, un bel mument Virginia la ma fa: «Set sa ma veñ in ment? Quand seri andai in Bangladesh trent’ani fa a truàl parchè l’era a l’uspedal, g’ho purtad al to libar. Son stai là pusè d’una smana e ga legèvi i stori in dialet. Lü al ma diševa sempar da legg quela dla merda mola e cume m’la dišèva al cumincèva a rid. E insì ho fai tüti i dì che son stai là: al ridiva ad güst e mi seri cuntenta».

E alùra “Una storia ad merda mola” cüntada su da mè šia Tugnìna un dì d’april dal 1991, ho pensad da tirala a la larga. Padre Paolo la scultarà a rident là in Paradiš, ma speri c’ la farà rid un brišinìn anca violtar che si amò a cal mund chi.

“Lur, i Furàcia, i stevu lì in facia ala cà ad Tugnìna ad Tasòt e i ‘ndevu a munš e nudrigà i besti in dla stala dal Barbachère, che l’era da part dla cà du stèvam nüm Cerìcu. Al Barbachère l’era al šìu ad Chili Pogi, al pà ad padre Paolo e don Antonio. Lì gh’era la stala di vach e d’invern tuti i ‘ndevu indrèn a scaldàs, a scàldas cul buf di vach. E lì è capitad che…(e intant che la cunta, me šia la sa met adrè a rid..)

I primi erb chi ga devu da mangià, ai vach i ga muèvu la pansa e i vach la fèvu mola, un po’ schirlìna. In d’un cantòn gh’era du vach e l’era la prima erba ad febràr, parchè una volta gh’era al prà mars e la prima erba fresca l’era in febràr e quand i gh’evu pü ad fen su la casina sa cuminceva a dagh da mangià l’erba.

Pepu Furacia e mè pà Bigiotu Cericu finid da nudrigà i vach i sen misi adrè a parlà: pipèva lü e pipèva l’oltar, i sa fevu al füm in facia da vün cun l’oltar e in dal cal mument lì è levad in pe una vaca par fala: ssschhh...e la trai tuta incò a Pèpu.

Mè pà, che l’era da l’oltra part, l’ha cuminciad a fas sü i barbiši e a rid, a s-ciupà dal rid da ‘ndà in tera, a ved al sociu che l’era pièn fin süi cavei.

In da cal mentar Pèpu al ma fa a mi, che gh’evi vündaš o dudš’ani: Và a ciamà Minchina, va a ciamala e digh che son pien!

Mi vo a cà sua e ga fo: Minchina, vignè in da stala parchè Pèpu l’è pien! E Minchina: L’è pien? Ma sla töi gnanca la pürga. E mi: So no, ma l’è pien, vignè! Minchina la va in da stala e la ved al so Pèpu che al culèva insì tant che al sa feva net i oegi cun la man par püdè ved la so dona.

Num s-ciupèvam dal rid, quand tüt d’un bot leva in pè un’oltra vaca e ...sschhh… in facia a Bigiotu. Ma ta gh’evi da ved: quel là pien cal culeva e mè pà pien anca lü! Gh’era da fagh un quàdar: tuti du pien da cla roba là mola. Mi ‘ndevi intera dal rid e son stai buna no da levà in pè e d’andà a ciamà mè ma”.

DIZIONARIETTO

Cerìcu, Furàcia, Tasòt, Barbachère:

tipici soprannomi di alcuni sennesi doc

Prà mars:

la marcita, prato che non gela d’inverno

La pürga:

il purgante, lassativo

Nudrigà:

pulire e accudire.

Un po’ schirlìna:

un po’ liquida, come da diarrea.

© RIPRODUZIONE RISERVATA