Türàn l’è sensa prevòst, bei tempi quei cun don Aldo! VIDEO

Una bella storia di don Camillo e Peppone nella bassa lodigiana con il ricordo di un prete alla buona, a vent’anni dalla sua scomparsa

Matteo Talpo

Gh’èra ‘na vòlta un paešìn d’la Basa cun un müć de robe dupie, vüna del cumün e l’oltra d’la césa. I gh’èru dù squadre de balòn, dü urlòci, dù culonie p’r i fiöi in estàd, el bar d’i comunisti, l’Enal, e quèl d’i demucristian, l’Acli. I gh’èru anca un sìndich rus me ‘l fögh e un prevòst che i rusi propi i a püdeva ved no. I èru ‘me can e gat de nans a tüti, ma pö i èru ‘mišòn e i se vurèvu un gran ben. Brescello? Peppone e don Camillo? Ma va, i canàd en pieno.

Il dialetto sul "Cittadino": don Aldo a Türàn, come don Camillo a Brescello

Parlém de Türàn e del so prevòst (cun la “P” granda) d’un temp, parlarém de don Aldo Zaini. Perché se al dì d’incö gh’è semper meno duturi e autisti de curiera, tan per dì, anca cui prevòsti la müsica l’è miga trop diversa. Insì Türàn gh’avarà pü ‘l so prét: o mèi, per quel che ucur rivarà monsignor Gabriele Bernardelli da Castiòn, ma ‘n prevòst “titulàr”, dišém, gh’l’avarà pü. A vint ani da quand l’è pü al mund, l’ucasiòn l’è buna e l’è anca un piàšè ricurdàl, el nos don Camillo.

A vedél don Aldo el parèva propi ‘l prevòst de Guareschi: surìš da cavàl, pertegòn sech sechent e bèl lüghìd, ‘ndèva ‘n gìr cul muturìn e dopu, cu i ani, cul so bicicletòn negher. Negher ‘m’la so vèsta, liša e smunta da dì no ma semper tüta ‘butunàda fin al col anca en lüi: l’èra la so müda, gh’l’èva dai el Signur e guai a tucàgla. Cuntarém no d’la so “guèra” cui rusi e de quand, per dinu vüna, nel Nuànta el girèva tüt gasàd, patacòn d’la Dc sul cör, per le vie del paeš cui didi en ségn de vitoria gnanca füdes stai Churchill nel Quarantacinq, per festégià la prima scüfia del Pc a Türan (sindich Ponzinibbi); o de quand l’èva brigàd per tirà sü el campanìn per duè sent pü sunà duma le ure d’i rusi, ch’i ‘gnèvu da l’acquedoto.

Cuntarém de l’om vist da un fiulìn che l’ha cunusüd a l’uratòri, a servì mésa e ‘n gir p’r il paìš. De vün (mi) e me lü de tanti paesàn furtünadi che l’an cunusüd. Don Aldo l’èr šu a la buna, non vün da fa “cariera”. I pochi ghèi ch’i ghe birlèvu ‘n sacocia i a dèva a un qual purét o un qual fürbaciòn furèst che ghe sunèva (quanti!); i a druèva per i föghi d’la sàgra, ch’i dürevu fin mes’ura e i tirèvu a Türàn mila e mila persune o i a spendèva per nüm, so cerghéti, dopu le mése d’la Madona n’le sire de mag: «Andate a prendere il gelato, ma non quello più caro, mi raccomando», el disèva, purìn. E nüm, malnàdi, a manéta tüti al bar d’i Lion, che adés el ghè pü, a tò quel püse car: «Paga don Aldo», vusèvem al barista Giuàn, cun le süche amò puciàde nel frigo.

En cumpéns t’la truèvi al bar, l’Acli, vers vòt ur d’la sira d’nans duma a ‘na féta de pan cun sura dù anciùe e un bicér de rus, l’ünich rus che ghe piašèva: «Vedi, questa è la cena di don Aldo», el te dišèva cun la so cantilena e cul so fa un po’ materiàl, che ‘na carésa parèva ‘na paca. ‘Nsuma danè pochi e miga per lü. Capitèva de truàl anca a giüga a cart, tra ‘l füm che te fèva spüsà anca i osi e le madòne d’i so “fedei”: «Güsla don Aldo, güsla!», ghe vusèva ‘l Bèlu, so cumpàr de scua, per fas no scapà ‘l punt. Quand gh’èra la catechesi al palàs Calderari – incö roba da lüstràs i ogi, ’na volta propi no – spés el giüghèva a balòn cun nüm fiöi e cume semper, dopu ‘n tir sguèrs, ghe vulèva via ‘na savàta plusa, e tüti ‘dre a rid.

“Duma da morti sarém liberi dal pecàd”, diš la Bibia, e an’ lü l’èr un om ‘me tüti. P’rò i so trentacinch’ani da prevòst an fai storia a Türàn; due l’è s’plìd non luntàn da Pettinari, el Pepòn del nos paiš. Che nel dì del so füneral sensa mésa (i rusi i credu in un muć de robe, ma no nel Signur) l’èr ültim ‘n per lü, dopo ‘na filada lunga ‘me la fam de bandiere ruse. Don Aldo l’è p’rò semper rent a la so aduràda Madunina ‘dre Ada: un àngul de paradìs ‘n Tèra, el so àngul, ‘due per la sagra rivèva un mar de gent che gh’èra machine fin quasi süla basa tra Türàn e Cavenagh.