Cùme l’è che càmbia el parlà ai fiulìn, ovvero... nonni e nipoti... ante-smartphone

Quànte ròbe i èn cambiàde da quànd sèrom picinìn nüm! L’è no una scupèrta, p’rò vöri dìvnu quaidüna. P’eŝempi adès i fiulìn i nàsun cun in man el telefunìn e la drövun tàme ingeniéri. I ghe pàrlun inséma e i capìsun tüt. Vöri ricurdàu tàme nüm parlèvom ai fiulìn. Se druèva de spés paròl ch’i sumiglièvun ni vèrsi a quèl che se vurèva dì (in italiàn se diŝ “onomatopeici”). Per esémpi: el ciuf-ciuf l’è el treno, fa brum brum vör dì bevi.

L’è no ch’i èrun di barlòchi, ma l’èra ànca tenerésa e còcule. Ecco quaidüna.
GUARDA IL VIDEO DELLE FILASTROCCHE

El bombo, el bumbon, el momo = il dolce, la caramella.

El còco = l’uovo. /// El cìci = la carne.

El nène= il soldo. /// El bìbi= il male, il dolore.

La pot-pot o la popòt = l’automobile.

El babàu = il cane. /// La bobòra = la mucca.

Fa màm = mangia.

Fa totò = percuotere, dare le botte.

Fa nàna = dormire. /// Fa céce = sedersi.

Fa dedé = pregare.

Andà a iàia = andare a passeggio.

Per schersà i fiulìn caragnòn se diŝèva: “Màma, la gàta la me guàrda!”. “Guàrdogh ànca ti!”. “La me guàrda püssé lé che mi!”.

Per fagh passà la pagüra d’le trunàde, se laurèva de fantasìa: “L’è el diàul che ména la caréta”, o “L’è el diàul che pòrta a spàssi la dòna in caròssa” o “L’è el diàul che tìra suculàd a la so dòna”.

Invéce “Quànd végn föra el sul intànt che piöu, l’è la Madòna che ghe surìd al Bambìn”.

Gh’ò töi sü ‘l léch e me fèrmi pü, e alùra sùta cun le filastroche: “La galìna birundìna la fà l’öu sùta la tìna, la fa l’öu in del pulè e la màngia fin che gh’n’è”. “Dunìn da l’ài la gràta el furmài, na tàsta un bucòn, la diŝ che l’è bon”.

Per fagh imparà i part d’la fàcia: “Ugìn bèl… quést l’è so fratèl; urgìna bèla… quésta chi l’è so surèla; buchìn da frà….. e campanìn da sunà: din din!”.

L’ültima: “Gh’èra una vòlta un om de mòlta che rampeghèva sü la porta, ma la pòrta la s’è rùta e l’om de mòlta l’è restàd sùta. Serafìn, ‘sa fèt sü lì? So mi ‘sa fò sü chi. Sifùli!”.
ECCO IL VIDEO CON UN’ALTRA FILASTROCCA

MINI GLOSSARIO

barloch = tonto

caragnòn = piagnucolone

ài = aglio

molta = fango

ména la careta = guida la carriola